Wszystkie teksty umieszczane na Linkedin lub naszych stronach internetowych są naszą opinią. Prosimy nie traktować ich jako porady prawnej w konkretnej sprawie, ponieważ konkretna sprawa zawsze wymaga indywidualnej analizy.
Tarcza antykryzysowa – dofinansowanie wynagrodzeń i możliwość zmiany warunków pracy u przedsiębiorców dotkniętych przestojem spowodowanym przez Covid-19, zwolnienia z obowiązku zapłaty ZUS także dla samozatrudnionych, subwencja z PFR i inne rozwiązania w ramach Tarczy dla biznesu.
18 kwietnia 2020 r. weszła w życie tzw. Tarcza antykryzysowa 2.0 (ustawa o kolejna nowelizacja ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw).
Ta długo oczekiwana przez środowiska biznesu nowelizacja dała przedsiębiorcom wiele uprawnień oraz poszerzyła możliwości uzyskania finansowania dla przezwyciężenia negatywnych skutków Covid-1
Elementem Tarczy antykryzysowej jest tzw. Tarcza finansowa, czyli program preferencyjnych pożyczek (subwencji) z PFR. 24 kwietnia 2020 r. Komisja Europejska zaakceptowała warunki udzielenia preferencyjnych pożyczek dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców.
Subwencja dostępna będzie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców u których nastąpił spadek przychodów ze sprzedaży o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca 2019 r.
Beneficjent rzeczywisty przedsiębiorcy będzie musiał mieć rezydencje podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (z wyłączeniem tzw. rajów podatkowych). To istotna zmiana, przed notyfikacją programu rząd zapowiadał, iż finansowanie będzie dostępne tylko dla podmiotów, których beneficjent rzeczywisty jest polskim rezydentem podatkowym. Subwencja będzie wypłacana na podstawie umowy zawartej z PFR za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej. Aż 75% subwencji będzie mogło być umorzone.
Kwota pomocy jest uzależniona od:
Mikroprzedsiębiorcy mogą uzyskać do 324 tys. PLN a średni przedsiębiorcy maksymalnie do 3,5 miliona PLN.
Komisja Europejska nie zaakceptowała jeszcze warunków udzielania subwencji dużym przedsiębiorcom.
Dla kogo Tarcza? Którzy przedsiębiorcy są dotknięci Covid-19?
Tarcza antykryzysowa przewiduje szereg uprawnień dla wielu rodzajów podmiotów, główne środki pomocowe są jednak skierowane do mikro i małych przedsiębiorców. Część środków skierowana jest jednak także do średnich i większych przedsiębiorców.
Wszyscy przedsiębiorcy dotknięci Covid-19 mogą starać się o dofinansowanie wynagrodzeń z FGŚP oraz zawrzeć porozumienie w celu obniżenia wynagrodzeń i ograniczenia świadczenia pracy przez pracowników.
Za dotkniętych Covid-19 Tarcza antykryzysowa uznaje przedsiębiorców, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych po 1 stycznia 2020 r. Za spadek obrotów gospodarczych uważa się spadek sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym o odpowiednio
Przedsiębiorca, który stara się o przyznanie dofinansowania, oprócz wykazania spadku obrotów musi być wypłacalny w rozumieniu prawa upadłościowego (nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości) oraz do końca trzeciego kwartału 2019 r. nie może mieć zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy.
Tarcza antykryzysowa daje pracodawcom dotkniętym Covid-19 daleko idące uprawnienia w zakresie zmiany warunków pracy (w tym wynagrodzeń) dla wszystkich pracowników.
Pracodawca może m.in.:
Powyższe niekorzystne dla pracowników modyfikacje mogą zostać wprowadzone w porozumieniu zawartym z reprezentatywną organizacją związkową lub zakładową organizacją związkową.
Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, porozumienie może być zawarte z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Jeżeli z uwagi na Covid-19 nie można wybrać przedstawicieli pracowników, porozumienie może zostać zawarte z przedstawicielami pracowników wybranymi uprzednio do innych celów przewidzianych w przepisach prawa pracy (np. do zawarcia porozumienia w przedmiocie zwolnień grupowych).
Porozumienie powinno określać co najmniej:
Zgodnie z uzasadnieniem ustawy porozumienia te mają charakter zbliżony do tzw. porozumień kryzysowych zawieranych na mocy art. 231a Kodeksu Pracy. Oznacza to, iż warunki porozumienia automatycznie zastępują postanowienia umów o pracę określonych kategorii pracowników – bez potrzeby zmiany samych umów. W doktrynie przyjmuje się, że pracownicy nie mogą kwestionować treści porozumień kryzysowych (a więc analogicznie także porozumień zawieranych na podstawie Tarczy antykryzysowej).
Jeżeli pracownik byłby niezadowolony z treści takiego porozumienia, mógłby jedynie wypowiedzieć umowę o pracę. Treść porozumienia pracodawca przekazuje właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w ciągu pięciu dni od daty jego zawarcia.
Pracownikom, którzy nie świadczą pracy z powodu przestoju ekonomicznego, pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia (tj. 2 600 zł) . Do wynagrodzenia dla takiego niepracującego pracownika FGŚP dopłaci pracodawcy kwotę równą 50% minimalnego wynagrodzenia (tj. 1 300 zł).
Drugim świadczeniem przewidzianym przez Tarczą antykryzysową jest dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych obniżonym wymiarem czasu pracy. Pracodawca może obniżyć wymiar czasu pracy o 20%, jednak nie więcej niż do pół etatu – z tym zastrzeżeniem, że na podstawie tak obniżonego wymiaru czasu pracy nie może przysługiwać wynagrodzenie mniejsze niż płaca minimalna. Do wynagrodzenia dla takiego pracownika przedsiębiorca może otrzymać dofinansowanie w wysokości nie większej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (czyli ok. 2 080 zł, podstawą dla obliczania tego świadczenia nie jest płaca minimalna, jak w przypadku pracowników niepracujących z powodu przestoju).
Dofinansowanie nie przysługuje natomiast w przypadku wynagrodzeń przekraczających trzykrotność średniego wynagrodzenia (tj. 15 681 zł). Nie będzie więc można uzyskać dofinansowania do pensji lepiej opłacanych specjalistów oraz lepiej zarabiającej kadry zarządzającej. Świadczenia przysługują przez okres trzech miesięcy przypadających od daty złożenia wniosku o dofinansowanie. Rada Ministrów może jednak – w drodze rozporządzenia – wydłużyć ten okres na czas trwania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego.
Świadczenia przysługują przez okres trzech miesięcy przypadających od daty złożenia wniosku o dofinansowanie. Rada Ministrów może jednak – w drodze rozporządzenia – wydłużyć ten okres na czas trwania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego. Dodatkowo, przedsiębiorcy, u których wystąpił spadek obrotów mogą starać się o świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy wypłacane na podstawie ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy. Jeżeli przedsiębiorca uzyska lub uzyskał już świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy, co do zasady nie będzie już mógł starać się o dofinansowanie do pensji tych samych pracowników.
Na podstawie Tarczy antykryzysowej można otrzymać także dofinansowanie do wypłat należności dla osób współpracujących z pracodawcą na podstawie umowy zlecenia lub innych podobnych umów.
Warunkiem wypłaty dofinansowania jest, aby osoba współpracująca podlegała obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego z tytułu umowy zlecenia lub innej podobnej zawartej z danym pracodawcą.
Na etapie prac legislacyjnych usunięto przepis, zgodnie z którym wnioski miały być rozpatrywane w kolejności wpływu aż do wyczerpania środków.
Oznacza to, że świadczenia będą wypłacane bez ograniczeń – to znaczy wszystkim, u których nastąpił spadek obrotów gospodarczych i którzy wystąpili z odpowiednim wnioskiem.
ZWOLNIENIA Z OBOWIAZKU ZAPŁATY SKŁADEK ZUS LUB ICH PROLONGATA ALBO ROZŁOŻENIE NA RATY
Przedsiębiorcy będący płatnikami zgłaszającymi do ubezpieczenia mniej niż 10 osób mogą wystąpić o zwolnienie z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne za marzec, kwiecień i maj 2020 r. Zwolnienie dotyczy obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych.
Przedsiębiorcy będący płatnikami zgłaszającymi do ubezpieczenia pomiędzy 10 a 49 osób mogą wnieść o zwolnienie z obowiązku uiszczenia połowy składek na zasadach podobnych jak przedsiębiorca zatrudniający poniżej 10 osób.
18 kwietnia 2020 r. weszła w życie tzw. Tarcza antykryzysowa 2.0 (ustawa o kolejna nowelizacja ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw). Ta długo oczekiwana przez środowiska biznesu nowelizacja dała przedsiębiorcom wiele uprawnień oraz poszerzyła możliwości uzyskania finansowania dla przezwyciężenia negatywnych skutków Covid-1
Można wnosić o zwolnienie z opłacania składek należnych nie tylko z tytułu umów o pracę, ale także umów cywilnoprawych. Zwolnienie to nie jest uzależnione od spadku obrotów u danego przedsiębiorcy.
Przepisy mówią nie o 9 pracownikach, ale o 9 osobach zgłoszonych do ubezpieczenia, czyli przedsiębiorca, który zatrudnia 6 pracowników na umowie o pracę i 4 pracowników na umowie zlecenia nie skorzysta już z takiego zwolnienia.
Ponadto ze zwolnienia z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne za marzec, kwiecień i maj 2020 r. mogą skorzystać samozatrudnieni, u których przychód za pierwszy miesiąc, za który składają wniosek nie przekroczył 15 681 zł (300% przeciętnego wynagrodzenia), którzy opłacają składki tylko za siebie tj. nie zatrudniają innych osób. Dodatkowym warunkiem jest prowadzenie działalności przed 1 lutego 2020 r.
Ze zwolnienia ze składek nie skorzystają firmy, które znajdowały się w trudnej sytuacji w grudniu 2019 r. i nie regulowały należności, w tym składek pobieranych przez ZUS.
Ustawodawca wprowadził także możliwość rozłożenia w czasie płatności składek. Ulga dotyczy składek od stycznia 2020 r. Dzięki uldze można uiścić składki do ZUS w późniejszym czasie. Możliwość ubiegania się o rozłożenie na raty lub przesunięcie terminu płatności składek dotyczy wszystkich płatników składek dotkniętych skutkami epidemii. Dotyczy to składek za przedsiębiorcę i pracujące dla niego osoby. Nie ma znaczenia od kiedy płatnik prowadzi działalność. Nie ma też znaczenia wielkość jego firmy. Z ulgi mogą skorzystać także samozatrudnieni. Jednakże, konieczne jest uzasadnienie wniosku i wskazanie, w jaki sposób epidemia koronawirusa wpłynęła na sytuację finansową przedsiębiorcy i możliwość opłacenia w terminie należności. Reasumując, decyzja należy do ZUS.
Co istotne, płatnik, który złoży wniosek przed terminem płatności składek, nie poniesie żadnych kosztów. Jeśli wniosek zostanie złożony po terminie opłacania składek, ZUS naliczy odsetki za zwłokę od dnia wymagalności do dnia złożenia wniosku.
Tarcza antykryzysowa przyznała samozatrudnionym, u których nastąpił spadek obrotów o co najmniej 15% prawo do ubiegania się o świadczenie postojowe w wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia (ok. 2 300 zł). Świadczenie postojowe jest wypłacane przez ZUS na wniosek samozatrudnionego. Świadczenie postojowe może być wypłacone trzykrotnie. Aby uzyskać kolejne świadczenie należy wnieść kolejny wniosek i oświadczyć, iż sytuacja danego przedsiębiorcy nie uległa poprawie.
Samozatrudnieni, jak już była o tym mowa wyżej, niezależnie od tego mogą także wnosić o zwolnienie z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne za okres od marca do maja 2020 r. na podobnych zasadach jak przedsiębiorcy będący płatnikami zgłaszającymi do ubezpieczenia mniej niż 10 osób.
Prawo o ubieganie się o świadczenie postojowe zostało jednak ograniczone dla samozatrudnionych, którzy w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku uzyskali przychód przekraczający 15 681 zł (300% przeciętnego wynagrodzenia) miesięcznie.
Ci lepiej uposażeni samozatrudnieni nie mogą skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.
Na stronach ZUS dostępne są wnioski o zwolnienie z opłacania składek na podstawie Tarczy antykryzysowej.
Mikroprzedsiębiorcy mogą wystąpić do starostów o przyznanie preferencyjnie oprocentowanej pożyczki. Kwota pożyczki może wynosić do 5 000 PLN. Umowa pożyczki jest zawierana na co najmniej 12 miesięcy, spłata pierwszej raty następuje po trzech miesiącach. Jeżeli mikroprzedsiębiorca prowadzi działalność po trzech miesiącach od udzielenia pożyczki, na jego wniosek podlega ona umorzeniu. Tarcza nie uzależnia udzielenia pożyczki od spadku obrotów u mikroprzedsiębiorcy.
Tarcza antykryzysowa wprowadziła także możliwość udzielania przez BGK poręczeń i gwarancji kredytów na zapewnienie płynności finansowej. Poręczenie lub gwarancja są udzielane na wniosek przedsiębiorcy do wysokości 80% kredytu. Jest to jeden z nielicznych środków skierowany wprost do średnich i większych przedsiębiorców. Podobnie dla utrzymania płynności możliwe uzyskania wsparcia z Agencji Rozwoju Przemysłu.
Przedsiębiorcy mogą także starać się o uzyskanie dofinansowania od starostów. Dofinansowanie będzie wypłacane na podstawie umowy, podobnie jak przy dofinansowaniach ze środków europejskich.
Rozwiązania Tarczy antykryzysowej są krytykowane przez środowiska biznesowe. Podnosi się, że nie są one adekwatne do skali obecnego kryzysu. Krytykowany jest także wymóg składania wniosków zawierających wiele szczegółowych informacji. Może to być problem zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorców nie posiadających rozbudowanych służb kadrowych.
Wiele przydatnych informacji znajdą Państwo na stronie zus.pl i https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/tarcza-antykryzysowa-wsparcie-z-zus/2551371.